Birincisi; İslam coğrafyasının bir parçası olan topraklarımızı egemenliği altına alan ve İslam ümmetinin bir uzvu olan milletimizin İslami mukaddesatlarını, hak ve hukukunu çiğneyen tağuti rejime karşı İslami ve insani hakları için İslami anlayışla mücadele veren İslami grup, örgüt ve oluşumlardır.

İkincisi; beşeri fikirleri ve ideolojileri esas alarak bu fikirleri doğrultusunda belirledikleri hedef ve amaçlar için faaliyet gösteren örgüt ve oluşumlardır. İslami olmayan tüm örgüt ve oluşumları bu kategoride değerlendirmek gerekir.

Üçüncüsü ise; mevcut rejimin kendi menfaatlerini korumak ve muhaliflerini bertaraf etmek için oluşturduğu örgüt ve oluşumlardır. Bu örgüt ve oluşumlar her iki kesime yönelik de faaliyet göstererek alternatif oluşturmaya, rejim için tehlikeli olanların faaliyetlerini provoke etmeye ve güçlerini pasifize etmeye çalışmaktadırlar. Rejim, bir yandan bizzat kendisi bu örgüt ve oluşumları üretirken kimi zaman da piyasada faaliyet gösteren örgüt ve oluşumlardan kendisine yakın gördüklerini kontrolleri altına alarak onlardan istifade etme yoluna gider.

Bütün bu örgüt ve oluşumlar, aynı toplumlar ve aynı topraklar üzerinde faaliyet gösterdiklerinden ideoloji, hedef, amaç, yöntem ve çıkarların çakışmasından dolayı zaman zaman çatıştıklarına veya birbirleri aleyhine faaliyet gösterdiklerine de sıkça rastlanmaktadır.

Burada esas üzerinde duracağımız husus ise, Hizbullah Cemaati ve dışındaki örgüt ve oluşumlara karşı tavır ve tutumudur. Bilindiği gibi 12 Eylül askeri darbesinden önce özellikle Kürdistan’da sol zihniyetli bir çok örgüt ve oluşum faaliyet gösteriyordu. PKK bunların arasından sıyrılarak verdiği silahlı mücadele ile hepsini geçti ve kısa zamanda dışındaki bütün örgüt ve oluşumları tasfiye etme yoluna gitti. Çok geçmeden sol eksende faaliyet gösteren örgüt ve oluşumların çoğu ya teslim oldular ya da yurtdışına kaçmak zorunda kaldılar (bunu hem PKK, hem dışındaki diğer örgütler ve hem de herkes ittifaken kabul ediyor.) PKK’nın bu tavır ve tutumu kamuoyunda “kendisi dışında hiçbir örgüt ve oluşuma hayat hakkı tanımaz” kanaatini oluşturdu.

Bu kısa bilgiden sonra Hizbullah'ın tavır ve tutumuna gelelim.

Hizbullah cemaatinin tabii olarak beşeri örgüt ve oluşumlarla ilişki ve münasebetleri olmamıştır. Sadece 80’li yıllarda Cemaat merkezinin ağırlıklı olarak Batman’da olmasından Cemaat Rehberi ve yakın arkadaşlarının PKK’nın Batman’daki en üst kadrolarından Mehmet Şener ve onun gibileri ile hemşehrilikten gelen tanışıklıktan dolayı zaman zaman ideolojik tartışma zeminlerinde bir araya geldikleri olmuştur.

1991 yılına kadar Hizbullahi cemaatinin PKK’ya karşı tutumu şu olmuştur: “Biz İslami bir hareketiz ve nebevi metod çerçevesinde halkımız içerisinde hizmet etmekte ve tağuti rejime karşı mücadele etmekteyiz. PKK, sol ideoloji ve milliyetçi söylemlerle mücadele etmektedir. Biz kendi işimize bakarız ne destekler ne de tenkid ederiz. Onlar kendi yollarına bizler kendi yolumuza”. 91 yılına kadar PKK’ya karşı tutum bu şekilde olmuştur. Hiç kimse bu zamana kadar Cemaatin PKK’ya karşı bundan farklı bir tavır ve tutum içerisine girdiğini iddia edemez. PKK’nın bütün tazyiklerine ve tahriklerine rağmen cemaat bu tutumunu değiştirmemiştir. 91’e gelindiğinde PKK, dışındaki bütün örgüt ve oluşumları tasfiye etmiş veya teslim almış, bölgede büyük bir güce ulaşmıştı. Ulaştığı gücün verdiği sarhoşluktan dolayı Hizbullah cemaatini de tasfiye ve teslim yoluna başvurdu. Yoğun bir şeklide cemaatin üzerine giderek şiddete başvurdu. Cemaatin bütün önleyici girişimlerine rağmen PKK bu tutumunu değiştirmedi. Neticede Hizbullah cemaati de kendini savunmaktan başka seçeneği kalmadığı için meşru savunma hakkını kullanarak karşılık verdi ve hiç istemediği bir çatışmanın içerisine girdi. Bu çatışma sürecinde dahi hiçbir zaman Cemaat, PKK’yı bitireceğiz, asıl hedefimiz PKK’dır gibi bir tutumun içerisinde olmadı. Çatışma stratejisini hep savunma ekseni üzerinde kurdu. Ne zaman PKK’nın saldırıları durdu ise cemaat de karşılık vermeyi durdurmuştur.

İslami grup ve oluşumlara gelince; 1990 yılına kadar cemaatin genel olarak Türkiye’deki ve özel olarak da Kürdistan’daki hemen hemen bütün İslami grup ve cemaatlerle dostane ve kardeşane ilişki ve münasebetleri mevcuttu. Bu zamana kadar faydalı olsun olmasın kendisine düşen vazife neyse yerine getirmiştir. Mücadele sürecinin bu diliminde cemaatten zaman zaman değişik çapta ayrılmalar da olmuştur. Haklı hiçbir gerekçeleri olmadığı halde ayrılan bu kesimlere karşı cemaat hiçbir zaman şiddete başvurmamıştır. PKK’nın dayattığı çatışma sürecinin beraberinde getirdiği zorluklar nedeniyle cemaat eskisi kadar İslami grup ve cemaatlerle ilişki ve münasebetlerini sıkı tutamadı. Buna rağmen kendisi ile ilişkilerini sürdürmek isteyenlerle elinden geldiği kadar bu ilişkiyi kesmemeye gayret göstermiştir. Bölgenin zor şartlarının dayatması neticesinde gerektiği gibi ilişki ve münasebetlerin olmayışından dolayı cemaat kimseyi suçlamadığı gibi bunu bir tavır veya tutum olarak da görmemiştir. Kanaatimce bunun en açık izahı şudur; Cemaat, içine girdiği merhalenin zor ve çetin şartlarının beraberinde getirdiği yük, külfet ve sorunlar gibi hayati meselelerle uğraşırken ikinci derecede kalan diğer meselelere yeteri kadar zaman ayıramamıştır.

Hizbullahi cemaatin, İslami grup ve cemaatlere bakışı ve anlayışı “Kendi Dilinden Hizbullah ve Mücadele Tarihinden önemli Kesitler/ İ. Bagasi” adlı kitapta ayrıntılı bir şekilde belirtilmiştir. Bu nedenle bu konuya girmeyi gerekli görmüyorum. İsteyenler ilgili kitaba başvurabilir.

PKK saldırılarının azalmaya yüz tuttuğu bir dönemde daha önce cemaat ile beraber olup sonra ayrılan bir grup, her ne hikmetse cemaatin binbir bedel ödeyerek vermeye çalıştığı İslami faaliyetlerin önünde engel olmaya, bu hizmetleri sabote etmeye ve şiddete başvurarak resmen karşı çıkmaya başladı. Daha önce şu veya bu şekilde cemaatten ayrılanlarla cephe oluşturarak cemaatin üzerine gelmeye başladılar. Ülkedeki İslami grup ve cemaatleri dolaşarak onları cemaat aleyhine kışkırtılar. Cemaat bu saldırıların önüne geçmek için çok çabaladı. PKK ile yaşanan ve en çok rejim güçlerinin kazançlı çıktığı bir süreci bu sefer İslami olarak bilinen bir grupla asla yaşamak istemiyordu. Ancak ne yazık ki bütün çabalara rağmen bu grubun saldırılarını önleyemeyince karşılık vermek zorunda kaldı.

Yine Hizbullah cemaatinin rejimin istihbarat ve güvenlik birimleri ile giriştiği derin mücadelede, bu güçlerin İslami olarak bilinen bazı grupları kullandıkları, bazılarını organize ettiklerini ve bazılarını da kullanmak istediklerini fark etti. Bu palanları bozmak ve tuzakları boşa çıkarmak için bu işte aktif olarak rol alanları sorgulamak ve her şeyi ortaya çıkarmak için cemaat bazı operasyonlar gerçekleştirmek zorunda kaldı.

Hizbullahi cemaatin kendisi dışındaki diğer grup, cemaat ve örgütlere karşı tavır, tutum ve sergüzeşti bu şekilde olmuştur. Fakat söz konusu güçlerin anti-propaganları sayesinde “Hizbullah kendisi dışında hiçbir grup, cemaat veya oluşuma müsaade etmiyor” gibi ucuz ve klasik bir ezber tekrarlandı durdu. Kürdistan’da onlarca grup, cemaat ve oluşum mevcuttur. Bu güne kadar kendisine bilfiil saldırmayan hangisine karşı cemaat şiddet yoluna başvurmuş veya üzerlerine giderek faaliyetlerine mani olmuştur? Hatta bunların arasında zaman zaman cemaate büyük engeller çıkaranlar dahi olmasına rağmen cemaat diyalog ve güzellikle hal etme yoluna gitmiştir. Hatta PKK’nın etkin bir güç olduğu bölgemizde İslami hiçbir faaliyetlerine müsaade edilmeyen İslami grup ve cemaatlerin, Hizbullahi cemaatin güçlenmesinden sonra ancak tekrardan faal duruma gelebildiklerini rahatlıkla söyleyebiliriz.

Hizbullah'ın kendisi dışındaki örgüt ve oluşumlara hayat hakkı tanımadığı eleştirisi, PKK’dan esinlenilerek mi söyleniyor bilmem ama gerçek olan şu ki; rejimin derin güçleri, istihbarat ve güvenlik birimleri, bu birimlerin kullandıkları sözde İslamcı geçinen gruplar, PKK ve yer yer İslami olarak bilinen bazı grupların ittifaken Hizbullah cemaatine hayat hakkı tanımama kararlılığında oldukları ortadadır.

Selam ve dua ile…

M. Zeki GÜNEY