İslami hareketler; tarih boyunca özünden koparılan toplumların değişim ve dönüşümlerini özleri ve fıtrat dini üzerine gerçekleştirmeye çalışmış, bu uğurda her alanda sorunlarla karşılaşmış ve sorunları çözüme kavuşturmak için zamanın şartlarına göre çeşitli yöntemler uygulamıştır. Sorunları tanıma ve çözme tarihten günümüze kadar sürekli var olan bir konudur. İnsan var oldukça sorunlar olacak ve sorunlar var oldukça da çözüm arayışları devam edecektir.

Sorunların toplumsal, kültürel, iktisadi, politik ve aynı zamanda kişisel boyutları olabilir. Bazı sorunların çok sayıda çözümü olabildiği gibi bazı sorunların diğerlerine göre daha az çözümü olabilir. Fakat hiçbir sorun çözümsüz değildir. Sorun varsa muhakkak çözümü de vardır. Eğer bir sorun çözümsüz gibi görünüyorsa bu, sorunun çözümsüzlüğünden değil sorunu çözenden ve soruna yaklaşımından kaynaklanmaktadır. Sorun kişinin inanç, görüş, düşünce ve anlayışına göre farklılık arz eder. Birisi için önemli olan bir sorun, bir diğeri için sorun olmayabilir.

Bedel ödemiş, çeşitli dönemlerde kasırga ve tufanları yaşamış, düşmanların ölümcül darbelerine maruz kalmış fakat tüm süreçlerde yaşanılan olaylarda heybet ve görkemini muhafaza etmesini başarabilmiş bir hareket ve bu hareketin mensupları için sorun nedir ve sorunları çözmek için nasıl bir yöntem takıp edilmelidir?

Mücadele açısından sorun; hedeflere ulaşmaya engel teşkil eden, amacı saptırmaya dönük, istenilen düzey ve şartlarda mücadele verilmesini engelleyen, hareketin disiplin, ahenk ve uyumunu bozan, hareketin ilke, kural, prensip ve özellikle yapısına yönelik her türlü engel, müdahale ve olaylara denir. Yani sorun; sonuç olarak çözüme kavuşturulması gereken durumdur.

Tüm hareketlerin sorunları vardır, kendine özgüdür ve mücadele şartlarına göre değişir. Büyük hareketlerin sorunları da büyük olur. Yani Sorunlar hareketlerin büyüklükleri ile orantılıdır ve hareketten harekete farklılık gösterir. Bir hareketin içsel sorunları var olduğu gibi dışsal sorunları da vardır. İçsel sorunlarını temelde çözen, iç disiplin, ilke, prensip ve sistemini bir anlayış üzerine oturtan hareketler, dışsal sorun ve tepkiler karşında avantajlı bir pozisyonda olur.

Sorunları çözmek için dört aşama takip edilmelidir.

1- Sorunu teşhis etmek
2- Sorunun kaynağını tespit etmek
3- Sorunu analiz etmek
4- En uygun çözümü belirleyip uygulamak

Bir sorunu çok yönlü araştırıp analizini yaptıktan sonra soruna en uygun çözüm uygulanır. Çözüm arayışı aşamasında iken, cemaatin geçmişte bu ve benzer sorunlara vermiş olduğu çözümler göz önünde bulundurulursa çözüm verme ve geliştirme süreci daha kolay olur. Cemaatin tecrübe ve birikimlerinden faydalanılarak verilen çözümlerde yanılma payı asgariye iner. Burada önemli olan çözüme odaklanarak sorunları cemaatin temayül ve anlayışı çerçevesinde çözmektir. Cemaatsel çözüm odaklı anlayış her hedefi yakınlaştırır.

Çözümlerin gerçekçi ve doğru olabilmesi için sorunları iyi tanıyıp ve iyi analiz etmek gerekir. Yanlış bilgi üzerine verilen çözüm yanlış olur. Dolayısıyla sorunlara birçok zaviyeden bakmak icap eder. Şehit Rehber bu konuda şunları söylemektedir: “Bir cepheden görmekle, tek nedenle hareket etmekle, tek unsurun hesaba katılmasıyla sorunlara yaklaşmak yanlışlığa götürür. Sorunlar iç içedir. Komplekstir. Onun için tahlilleri iyi yapmak lazımdır.”

Şehit Rehber bu konu ile ilgili bir kardeşe konuşurken kendinden örnek vererek şöyle demişti: “Bu güne kadar hangi soruna el atmışsam o sorunu çözüme kavuşturmuşum ve hiçbir işte çözümsüzlük ve tıkanma yaşamadım, Allah hep önümü açtı.”

Şehit Rehber çözüm odaklı hareket ettiği için meseleler karşısında çözümsüzlük ve tıkanıklığı yaşamadığı gibi bu sorunlar üzerinden, olabilirliği ihtimal dâhilinde olan sorunların hesabını da yapıyordu. Sorunlar baş göstermeden önlemini alıyordu fakat olduktan sonra soruna değil, çözüme odaklanıyordu. Çözüm odaklı bir anlayışla sorunlara yaklaşarak sorunlar üzerinden durumdan vazife çıkarabildiğinden, sorunları tecrübe ve kazanımlara dönüştürebiliyordu. Sorunları çözme yöntemi olarak -tanımla, analiz et, en iyi çözümü uygula, sonuçlandır ve takip et- anlayışı ile sorunlara yaklaştığından Şehit Rehberin çözüm ve çözümlemeleri özgün ve orijinal idi. Tanımla, analiz et, en iyi çözümü uygula, sonuçlandır ve takip et odaklı anlayış, her meselenin önünü açtığı gibi kesinlikle çözümsüzlük ve tıkanıklığı yaşatmaz.

Selam ve muhabbetle

CUDİ NUHOĞLU