Herhangi bir şeyi yorumlama ve değerlendirmede bakış açısı ve esas alınan kıstas önemlidir. Çünkü yorumlama ve değerlendirme, bakış açısına ve kıstasa göre şekil alacaktır. Kavramlar, fikirler ve eylemler, bakış açısı ve kıstasa göre, insandan insana farklılık arz eder...

Alemlerin yaratıcısı, kavimler konusunda bizlere şu önemli hakikati haber vermektedir: “Ey insanlar! Doğrusu biz sizi bir erkekle bir dişiden yarattık. Ve birbirinizle tanışmanız için sizi kavimlere ve kabilelere ayırdık. Muhakkak ki Allah yanında en değerli olanınız, O'ndan en çok korkanınızdır. Şüphesiz Allah bilendir, her şeyden haberdardır.” (Hucurat 13)

Allah (cc); kendisine ibadet etmesini isteyerek bir hayat sınavından geçirdiği insanı, halife sıfatıyla yaratmıştır. İnsana verilen bu halifelik; onun, Allah’ın (cc) emir ve yasaklarını alıp tatbik etmekle mükellef olması, bu işle görevli olması demektir.

Devlet kavramı; günümüze değin farklı şekillerde tarif edilmiş ve buna farklı anlamlar yüklenmiştir. Çünkü devlet kavramına yüklenen anlam, sahip olunan bakış açısına ve devlet otoritesinin bina edildiği ideoloji ve değerlere göre belirlenmiştir. Bu nedenle İslam’daki devlet tanımı ve beşeri ideolojilerdeki devlet tanımı arasında çok fark vardır.

Beşeri sistem ve ilahi sisteme geçmeden önce, insana ve hayata bakış açısının esasını oluşturan şu hususa tekrar değinmekte fayda vardır. Çünkü bu bakış açısıyla bakılmazsa, değerlendirme sağlıklı olmayacaktır...

Tarih kitaplarının kaydettiğine göre, İslam’dan önce hicaz bölgesinde birden çok evlilik çeşidi mevcuttu. Bunlardan biri, şu anda Müslümanların yaptığı ve İslam’ın meşru gördüğü evlilik çeşidiydi. İslam geldikten sonra Rasulullah (sav) bunun aslını muhafaza etmekle birlikte, ilahi emirler doğrultusunda düzene koydu. Bu çeşit evliliğin dışındakilerini ise yasakladı. Böylelikle bu toplumun edindiği gayri İslami evlilik adetleri tamamen kaldırılmış oldu.

İslam; insanlara ilahi dünya görüşü ve bakış açısını sunar. Aynı şekilde İslam; bu dünya görüşü ve bakış açısına göre dünya hayatı için bir yaşam şekli belirlemiştir. İslam’ın belirlemiş olduğu bu yaşam şekli ve koymuş olduğu bu kural ve kaideler, Müslümanların bütün yaşantısını şekillendirir ve onların kültürlerini oluşturur.

Bireyin bir ahlaki yapısı ve bir yaşantısı olduğu gibi, toplumun da bir toplumsal ahlakı ve toplumsal yaşam biçimi vardır. İslam, bireyin yaşantısını düzene koyup şekil verdiği, ahlakını düzeltip güzelleştirdiği ve yön verdiği gibi, toplumun da yaşantısını düzenlemekte ve yön vermektedir. Dolayısıyla Müslüman toplumun kendisine has bir yapısı vardır.