BASRET
VE FERASETLYD
ehid Rehber, stn bir basiret ve feraset sahibiydi. Dolaysyla meseleleri iyi
tehis eder ve zm vermede isabet ederdi. Bir ahs veya bir olay hakknda
yapt deerlendirmede yanld pek grlmezdi.
Cemaat mensubu olan Molla iyaseddin, Bitlisin Tatvan ilesinde imamlk
yapyordu. PKK ile Hizbullah Cemaati arasnda silahl atmalar balam ve
birka yerde younluk kazanmt. Ancak Tatvanda atma yoktu. 1994n Ramazan
aynda, gece teravih knda silahla vurulup ehid edildii haberi ayn gn
geldi. Durumu hemen ehid Rehbere ilettim. Birka yerde benzer olaylar olmu ve
atmalar oralara kaydrlmt.
Hadiseyi kendi aramzda deerlendiriyor ve bunun kimler tarafndan
yaplabileceini konuuyorduk. Bizler, bunun PKK tarafndan yapldn
dnyorduk. Bundan dolay, olayn karlksz kalmamas gerektiini syledik.
Ancak ehid Rehber rahat deildi, olaydan tam emin olmamt ve acele etmememizi
istedi. Bu olayn PKK tarafndan yapldna pek ihtimal vermiyorum. Daha
detayl bilgilere ulamamz gerekir, kokusu deiik geliyor dedi ve olay
teferruatlca aratrmamz istedi. Bundan ksa bir sre sonra, PKK eleman
olduu sylenen iki kii Tatvanda yakaland ve bunlarn, Molla Gyasettinin
katili olduklarn itiraf ettikleri sylendi. Mahkemeden de bu ynde karar kt
ve tutuklandlar. Bunu ehid Rehbere ulatrdmzda, ehid Rehber daha ok
phelendi ve toplanan bilgileri deerlendirdikten sonra; Bu olay kesinlikle
PKK yapmam, devletin derin gleri tarafndan yaplm ve Tatvanda da
atmalarn olmasn istiyorlar. Bizim sessiz kaldmz grnce, iki kiiyi
yakalayp, byk ihtimalle zorla onlara ifade imzalatp ehidimizin katili
olduklarn lanse ettiler ki, sessizliimizi bozalm ve orada PKKye ynelik
eylemler yapalm. O zaman da, frsat kollayp bir bizden, bir onlardan
vuracaklar. Kesinlikle bu oyuna gelmemeli ve buna kar tedbirlerimizi
almalyz dedi.
Birka yl sonra; ksa bir sre Cemaat ile birlikte olup yakalandnda
muhbirletirilen ve Bitliste tutuklu olduu cezaevinden bu eylem iin karlan
Murat Kurtboan ve iki PKK itirafsnn devlet glerinin tezghlad bir
eylem ile Molla Gyasettinin ehid edildii Cemaat tarafndan ortaya karld.
ZM VERME YNTEM
ehid Rehberin kendine has bir zm verme yntemi vard. Konuyu arkadalarla
istiare edip grlerini alr, ok ynl tahlil eder, bir mddet dinlendirir,
farkl alternatifler ortaya koyarak bunlarn muhtemel yansmalarn hesap eder
ve mutmain olduktan sonra karar verirdi.
Verecei zmlerde ok hassas davranr ve en ince ayrntlarna kadar
hesaplard. Verecei zm itina ile takip eder, tam olarak uygulanmasn
isterdi. lerin hesabn ie girimeden yapar, giritikten sonra geri adm
atmaz ve kararllkla devam ederdi. Sonunu getiremeyecei ie girimezdi. Bu
konuda arkadalara: Kapatamayacanz kapy amayn derdi. Bu sz, zmlerde
usul olmas gereken bir kaidedir.
Konuyla ilgili olarak muhterem . Bagasi u aktarmda bulunmaktadr: Bir konu
Cemaate gelip de mzakere edildii zaman mzakere edenler zm retiyor,
projeler gelitiriyor, kendilerince hibir eksik brakmadan sonuca ulatklarn
zannediyorlard. ehid Rehbere yapacaklar nerinin bu kez hi itirazsz kabul
edileceini ve bu kez hi itiraz grmeden uygulamaya gireceini hesap
ediyorlard. Ancak Rehbere retilen bu zmler arz edildiinde; Rehber iyice
dinledikten sonra, ortaya konulan zmler ile ilgili hi hesap edilmeyen bir
noktaya deinir ve bunun etrafnda soru sorard. Bu sorular zerine verilecek
cevaplar dnlrken aslnda konunun eksik brakldn, yani aklarn olduu
fark ediliyordu.
Bununla birlikte, sunulan neri erevesinde bir takm alternatifler ortaya
koyuyordu ki bunlarn hi dnlmedii, hesap edilmedii ortaya kyordu.
Sonra eitici ve yol gsterici bir slup ile izahatta bulunur yle derdi:
Verilen zmler, ortaya konan plan, proje ve kararlar kesinlikle geni bir
tahkikata ve kesin bilgilere dayal olmaldr. Acele edilmemeli ve ayakst
zmler verilmemelidir. Meseleyle zerinde kafa yormal, muhtemel yansmalar
ok ynl hesap edilmelidir. Bunun yansmas ne olabilir, getirisi, gtrs ne
olur, bunlar hesaplanmadan zm verilmemelidir. Konu kimleri ilgilendiriyor,
verilen zmler taraflar zerinde nasl bir etki yapacak, Cemaat tabann nasl
etkileyecek, devlet tarafndan nasl alglanacak ve bunun zerine bize ynelik
nasl bir tavr ve reaksiyon iine girecek? te btn bunlar hesap edip zm
verilmeli ki muhtemel gelimelere de hazrlkl olunabilsin.
S. V. adl Cemaat mensubu unlar ifade ediyor: Gidi gelilerimizin nasl
olduunu, nasl olmas gerektiini, dokmanlarmz nasl saklayacamz, evde
nasl muhafaza edeceimizi vs. bizimle detayl bir ekilde konuurdu.
Monotonluktan hi holanmazd, yeni ve isabetli bir fikir ortaya konduunda yz
parlard. Yapmamz gereken iler zerine mzakerede bulunur, en ince detayna
kadar hesaplard. En basit bir ii bile gidin, yapn deyip gemezdi, nasl
yaplacan mzakere eder, ortaya kan zm bize gzel ve detayl bir
ekilde izah ederdi.