HAFIZASI OK GLYD
ehid
Rehber Hseyin Veliolunun en bariz zelliklerinden biri, ok gl bir
hafzasnn olmasyd. Onu tanyanlar bilirler; unuttum, hatrlamyorum gibi bir
laf telaffuz ettiine ahit olunmamtr. Onun dnyasnda sanki unutkanlk
mefhumu yok gibiydi.
Cemaat mensuplar ok ve dank corafyalarda olduu, ounu birebir grmedii
ve tanmad halde, gelen dokmanlardan takip ederek neredeyse tamamna
yaknnn isim, soy isim, memleket, Cemaat iindeki gemii, yapt iler ve
zellikleri hakknda bilgi sahibiydi. Birisinin ismi getiinde, onunla ilgili
hemen bilgi verir ve durumunu net bir ekilde ortaya koyard. Belli zaman
aralklarnda kendisiyle grmeye gelen Cemaat sorumlularyla mzakere ederken,
onlarn kendi alanlar olduu halde hatrlayamadklar ahs veya olaylar
onlara hatrlatr ve son durumlarn sorard.
Bir gn sorumlu arkadalardan biriyle mzakere ederken ondan, kendi alannda
daha nce gemi bir hadiseyi ve hadisede geen arkadan son durumunu sormutu.
O sorumlu arkada da: Hangisi aabey? diye sorunca, ehid Rehber kalkp o
hadiseyi anlatmt, buna ramen sorumlu arkada hatrlamaynca ve Wala naye
bramn (Vallah hatrma gelmiyor) deyince ehid Rehber glerek ve biraz da
ineleyerek: Br a te ji pr kre (Senin kuyun da ok derindir) demi ve sanki
olayn iinde kendisiymi gibi biraz daha teferruatlandrarak anlatm ve durumu
yz yze kendi aralarnda da konutuklarn hatrlatmt. Tabi o sorumlu
arkada da baya mahcup olmu ve zlmt.
M. G. adl Cemaat mensubu unlar sylyor: ehid Rehber Cemaat mensuplarn
ok iyi tanyordu. Biz onunla alanmzdaki faaliyetleri ve arkadalar bire bir
mzakere edince bazen arkadalarn adlarn ve yaptklarn unuturduk. O, hemen;
falan kyde filan kii, u u kiiler nasldrlar diyerek bize kendisi
hatrlatr ve hatrlamamza da yardmc olurdu.
M. . adl Cemaat mensubu unlar sylemektedir: 1995 ylnda ehid A. Celil
camisindeki bir ortaokul rencisinin sorunu dokmanlara yansm, ben de
grmede bunu kendisine anlatmtm ve bununla ilgili bir zm vermiti.
Aradan iki yl gemiti ki bir gn bana o rencinin ismini syleyerek son
durumunu sordu. Tabi ben renciyi hatrlamaynca, tebessm ederek rencinin
camisini, yaad sorunu, aile durumunu tek tek sralad. Tm bunlardan sonra
hatrlayp kendisine maallah nasl aklnzda kalm dediimde cevaben;
lerinize vakit ayrn ve tm mesainiz dava ile ilgili almalar olsun, bu
ekilde daha ok vakf da olursunuz dedi.
ehid Rehber, Krt tarihini iyi biliyordu. Krt airet ve kabileleri hakknda
detayl bilgilere sahipti. Krdistann corafi durumu hakknda ciddi malumata
sahipti. Nerede bir da, akarsu, orman, yol, ky, tarihi yerler varsa tanr,
airet ve kabilelerin corafi dalmlarn bilirdi. nk bir dava adamnn,
mcadele verdii blgeyi ve blgenin koullarn iyi bilmesi gerekir dncesine
sahipti ve bunlarn tmn hafzasnda unutmadan tutabiliyordu.
BASRET VE FERASETLYD
ehid Rehber, ileri grlyd. Basiret ve feraseti, sezgi ve ngrs ok
glyd. Bu zellii onu tanyanlar zerinde derin etkiler brakrd. Birok
hadisede, her insandan beklenmeyen ve her akln ulaamayaca tehis ve
zmleri ortaya koyabiliyordu.
Muhterem . Bagasi unlar aktarmaktadr: ehid Rehber, Cemaat tabanndan gelen
dokmanlar iyi tetkik ediyor ve bunlar zerinden baz karmlarda
bulunabiliyordu. Hi grmedii Cemaat mensuplarn raporlarndan tanyabiliyor
ve haklarnda deerlendirmelerde bulunabiliyordu. Bazen, sorumlu arkadalara;
Gidin u karde ile konuun, sorunlar var, hal edin veya falan kiiyi yakn
ilgiye aln onda bir takm cevherler grnyor eklinde zmler verirdi. Daha
sonra, verdii zmler dorultusunda neticeler ortaya kyor ve o alanda
alan sorumlu arkadalar bile bu durum karsnda hayrette kalyorlard.
D. Y. adl Cemaat mensubu, ehid Rehberin sz konusu zellii hakknda u
bilgileri aktarmaktadr: Kendisine Allah tarafndan bahedilen hususiyetler
vard. Bunlar gerekten de kendisinde bir farkllk oluturuyordu. Hatta baz
arkadalar bu trden durumlar keramet olarak nitelendiriyorlard. Fakat ben de
bu tr eylerle karlatm iin bunun ileri derecede bir feraset ve mkemmel
bir ilahi vergi olarak alglamann daha doru olaca kanaatindeyim.
Bunlardan ahit olduum durumlardan biri de; bir ite yaplan savsaklamay, gz
ard edilen hata ve yanllar sanki biri ona haber veriyor derecede abucak
fark edip ortaya karmasyd.
Bir ara dokmanlar ciltliyorduk. Yaklak 100 civarnda cilt ii yapmtk.
Aslnda gzel bir i karmtk. Epey de yorulmutuk. En son birisinde hata
yaptmz fark ettim. Yorgun olduumuzdan onu tekrar bozup yeniden yapmay
gze alamadm. Kitaplar arasnda gze gelmeyecek bir yere braktm. ehid Rehber
o esnada geldi. imizi kontrol edecekti. Geldii gibi ciltlerin iinde sanki
onu aryordu. Onu buldu ve kontrol etti, hatamz gsterdi. Dzeltmemizi syledi
ve gitti. Tabi ok mahcup olduk. Ama Allah ahittir ki dierlerinin hepsi de tam
olmutu. O sadece ona bakt.
Zaten hep sylerdi: Hata ve kusurlar dzeltirseniz veya nn alrsanz zarar
engellerseniz, gerisi zaten krdr.
Yine bir gn bir haber programn takip etmemi syledi. Oradakiler rahatsz
olmasn diye de dinlemeyi kulaklkla yapyordum. Beni tanyanlar mzik
dinlemediimi, holanmadm bilirler. Bir de Allah ahittir ki o gne kadar
halen de dinleme ii yaparken asla ihmal edip baka ey dinlemezdim. Ne olduysa
frekans deitirip bir mzik parasna denk geldim. Orada biraz durup o paray
dinliyordum ki ehid Rehber ok sratli bir ekilde geldi, frekans deitirmeme
frsat vermeden kulakl alp kendisi dinlemeye balad. Ne dinliyorsun bakalm
demesiyle ben ok kt bir ekilde mahcup oldum. Bylesi durumlarda muhatabna
aka yollu taklma, tebessm, bazen de bir darb mesel anlatarak hatasn
hissettirirdi. Asla kzma, barma, aalama eklinde uyarmazd. Ama o yntemi,
insan ok daha fena mahcup ederdi. Bu tr durumlarda slubu yumuak ama
tesirli, sonu alc ve slah ediciydi. Bunlara benzer ok durumlara ahit
oldum. Gznden hata kamazd.
H. H. adl Cemaat mensubu, ehid Rehber ile ilgili bir hadiseyi u ekilde
aktarmaktadr: Erzincan dolaylarnda ok mthi bir kar yamt. Ben ehid
Rehberin yanndaydm ve . H yi aryorduk. ehid Rehberin ailesini arabayla
getiriyordu. Onu ka kere aradk, ehid Rehber iki kere arad dmyordu.
Odasna gitti, bir mddet sonra geldi, dedi kmad m? Dedim yok. Dedi kaza
yapmlar, Allaha kr ki bir ey olmam. Ben de zan ettim ki onlarla irtibat
kurmu. Aradan yarm saat, bir saat gibi bir zaman geti . H. nin telefonu
kt. Konutuk, hal hatr sorduk, baktm heyecanl heyecanl konuuyor,
hayrdr dedim. Dedi kaza yaptk, Allah kurtard. Arabamz karda kayd, dan
tepesinde uuruma gelmi. Bir ey oldu mu dedim. Yok dedi. Sonra bir TIR kamyona
balayp ekmilerdi. Dedim zaten abeye (ehid Rehbere) haber vermisin. Dedi
ben ilk defa aryorum. Dedim abe yarm saat nce syledi. Yok dedi, ben daha ilk
defa sana sylyorum. Neyse gtrdm telefonu ehid Rehbere verdim, o konutu.
Sonra . H. geldi. Dedim sen niye yle dedin. Yemin etti dedi ben abeye
sylemedim. . H. geldiinde ehid Rehber ona da gemi olsun, kaza yapmsnz
demiti. . H. de bana, ben sylememitim, nereden biliyor diyordu.
. Y. adl Cemaat mensubu unlar sylemektedir: Dokmanlarmzda gerek Cemaat
mensuplaryla ve gerekse baka insanlarla ilgili bilgiler gelirdi. Cemaat
mensuplaryla ilgili deerlendirmelerimde, somut bilgi sahibi olmadka
haklarnda bir yargda bulunmak istemiyordum. Bu nedenle ehid Rehber ile
mzakerelerimde, Cemaat mensuplaryla ilgili ileriye dnk dncelerimi fazla
dile getirmezdim. Ancak o bunlar dile getirir, konuyu ortaya koyar, benim
dncelerimi de alr ve ayn zamanda bana yol da gsterirdi. Adeta iimdekini
okur gibi benim dile getirmekten imtina ettiim hususlar ok isabetli bir
ekilde tahlil ederdi. Onunla mzakere ederken, konutuumuz meseleler hakknda
bazen uzun vadeli hesaplar iine girer ve ileride karlaabileceimiz eylere
dikkat ekerdi ki bunlar aynen dedii ekilde karmza kard. Bundan dolay
dedikleri bana ok ilham verici oluyordu. Ondan ok etkilendiimi
syleyebilirim.
A. . adl Cemaat mensubu, ehid Rehber ile ilgili bir ansn u ekilde
anlatmaktadr: ehid Atann ehadetinden birka gn sonra ehid Rehber ile bir
grmemiz olmutu. Kendi memleketindeydi. Beni oturduu odaya ald. Odada
duvara asl bir fotoraf vard. ehid Atay grmediim iin tanmyordum.
Bana: bu kim biliyor musun? dedi, hayr dedim. Bu, ehid Ata ellerini
yle daire gibi yaparak odann drt duvarn iaret ederek: Bu duvarlar
ehidlerin resimleriyle dolu olup sslenecek ve ben de bunlarn ortasnda
olacam dedi. Aradan yllar geti. ehadetinden ksa bir zaman sonra bir
ehidler sergisi atk. Uzun yllardan beri zindanda bunu yapyorduk.
Bayramlarda yapyorduk. ki yz yzden fazla ehidin resmi vard bizde. Bu
ehidlerin ok ksa tantc bilgileri ve doumla ehadet tarihleri, kim
tarafndan ve nasl ehid edildikleri gibi bilgileri de resimlerin yanlarna
yazp, ereveletiyorduk. Sergi esnasnda Kuran Kerim okuyorduk. ok gzel
duygularn olumasna vesile olurdu. Hatta imknlar el verdii zaman adli
mahkmlardan da gelip ziyaret edenler oluyordu. te ehid Rehberin
ehadetinden sonra yine byle bir sergi amtk. Sergimizin mekn geni ve
hamd olsun ehidlerimizin says fazlayd. ehid Rehberin gazetelerden
kestiimiz fotoraflar da serginin tam ortasnda, daha nce bana syledii gibi
ehidlerin tam ortasndayd. Fotoraflarnn bulunduu biraz genie olan
erevede resimlerinin yanna Hayat retmenim balkl bir yazmz vard.
Biraz duygusal, yan sra mcadele atmosferini yanstan bir yazyd. Bu sergi ve
ehidlerin tam ortasnda ehid Rehberin fotorafna baknca tabiatyla o
tarihten on yl nce syledii szn tahakkuk etmesi dikkat ekici, anlaml ve
etkileyici idi. Grmede O, o szleri sylerken hatrladm kadaryla ben de,
inaallah ben de olurum demitim ve o: siz aln gibi bir ifade
kullanmt.
Devam edecek